Historia ya wira wa mkonyonyo
Mwaka wa 2017 mwezi wa hiri nabahathika kuonana na Masitori wa Wanje, mumwenga wa akuzi aa wira wa mkonyonyo ambolaye Muyuni.
Masitori wanipa moro mure kuhusu wira uwo. Ndo namala niseme luhayo rero.
Wira wa mkonyonyo uvinwa na ndonga, debe na firimbi. Vingine vidimazho kuhumika ni nzuga, bandika na mwingo. Wira uu ni here zaire ya ani Konjo wa Kolio ela ungeze debe gonya mayanga uipige porepore kiwela.
Mkonyonyo waanza mwaka wa 1984 ko Muyuni kwani Masitori. Mabwizanyo wa Wanje kumbola Bamba Wacho were adzakwenda jema kwa haweye ko Muyuni ndo akifundhishwa ngoma ni aniMasitori. Akiuya mdzini na ufundhi, ndo wira uchenda nguma sehemu za Bamba ya Wacho, Jeshi na kungine.
Kulingana na Masitori, wira uu waanza na mipigire tofauti, ele ukigaluka galuka tha mara fungahe – ambaho ndo uriho vivi na ndo mwisho.
Masitori, ambaye dzinare ra kimagoma nde Majengo, ni mutili mukali sana ambaye ukimupa chausa anakumbozera wira haho kwa haho. Anamaira manji ambago garekodiwa ni asanii angine here Makosa, na mangine ambago kagadzarekodiwa – gandimago kupiga tha zaidi ya kaseti kumi. Wanithathisha maira gago na, jeri si mathe, ni mukali yu bwana.
Kuhala mfano, ana maira karibu mane ga kuhusu kifo cha Kirasha – arekala mwanachama mubomu wa Mkonyonyo – ambago mumwenga ni zumo rikali kumuhasa ye Kirasha alale pehoni baada ya kulagwa kinyama na kuusirwa hanga tha mara tahu kisha kukala bado achere kulosa athana. Wakwenda hasa iye Masitori ro hanga ra hahu, na Kirasha kadzabuja kaheri tha vivi rero.
Fukienderera na maelezo ga mkonyonyo, wira uu wapigwa marufuku ni chifu Kazungu wa Ngama wa Jila miaka ya themanini-tisini kwa sababu were udzahenda ahoho kamashoma, na were unanonga asichana; were makala kuamba ‘sindahalwa mino mpaka ro debe riboke’. Baadhi ya athana magwirwa ni shikari wakathi uwo kwa kuvina mkonyonyo. Masitori anaamba wabidhi avine kifudu wakathi uwo wa marufuku, na akihenda nguma sana na afuasi anji.
Namuza maonige kuhusu mpigaji debe mubora upande wa mkonyonyo. Akinamba kadzaona fundhi here Mabwizanyo wa Wanje. Angine he Kinanda na Jenereta pia nikuichapa tototo yo ngoma. Madzina mangine mabomu ga wira wa Mkonyonyo ni Commander, Mwalimu Kazungu (marehemu), Ninga, Wembe wa Ruwa, Kivomola, Makosa na Nyororo wa Konde—ariyekala ndiye ngoi haho dzuzi na usiku furihopatana na Masitori kutsinzani mdzini kwa Gudu Bamba (February 11, 2017).
Masitori wa Wanje anaishi Shariani Majengo Masha vivi, ambako ndo vipandeni kwakwe. Anamaono gakuanzisha kituo kindokala na maira gosi ga kigiriama na viya zha kunyesa historia ya kapindi ya Agiriama here luthuwa, mboko, lwalwa na vingine (cultural center) ili kuvuhira atalii, kusudhi asanii mafaidhike kiipato.
Masitori wanipa moro mure kuhusu wira uwo. Ndo namala niseme luhayo rero.
Wira wa mkonyonyo uvinwa na ndonga, debe na firimbi. Vingine vidimazho kuhumika ni nzuga, bandika na mwingo. Wira uu ni here zaire ya ani Konjo wa Kolio ela ungeze debe gonya mayanga uipige porepore kiwela.
Mkonyonyo waanza mwaka wa 1984 ko Muyuni kwani Masitori. Mabwizanyo wa Wanje kumbola Bamba Wacho were adzakwenda jema kwa haweye ko Muyuni ndo akifundhishwa ngoma ni aniMasitori. Akiuya mdzini na ufundhi, ndo wira uchenda nguma sehemu za Bamba ya Wacho, Jeshi na kungine.
Kulingana na Masitori, wira uu waanza na mipigire tofauti, ele ukigaluka galuka tha mara fungahe – ambaho ndo uriho vivi na ndo mwisho.
Masitori, ambaye dzinare ra kimagoma nde Majengo, ni mutili mukali sana ambaye ukimupa chausa anakumbozera wira haho kwa haho. Anamaira manji ambago garekodiwa ni asanii angine here Makosa, na mangine ambago kagadzarekodiwa – gandimago kupiga tha zaidi ya kaseti kumi. Wanithathisha maira gago na, jeri si mathe, ni mukali yu bwana.
Kuhala mfano, ana maira karibu mane ga kuhusu kifo cha Kirasha – arekala mwanachama mubomu wa Mkonyonyo – ambago mumwenga ni zumo rikali kumuhasa ye Kirasha alale pehoni baada ya kulagwa kinyama na kuusirwa hanga tha mara tahu kisha kukala bado achere kulosa athana. Wakwenda hasa iye Masitori ro hanga ra hahu, na Kirasha kadzabuja kaheri tha vivi rero.
Fukienderera na maelezo ga mkonyonyo, wira uu wapigwa marufuku ni chifu Kazungu wa Ngama wa Jila miaka ya themanini-tisini kwa sababu were udzahenda ahoho kamashoma, na were unanonga asichana; were makala kuamba ‘sindahalwa mino mpaka ro debe riboke’. Baadhi ya athana magwirwa ni shikari wakathi uwo kwa kuvina mkonyonyo. Masitori anaamba wabidhi avine kifudu wakathi uwo wa marufuku, na akihenda nguma sana na afuasi anji.
Namuza maonige kuhusu mpigaji debe mubora upande wa mkonyonyo. Akinamba kadzaona fundhi here Mabwizanyo wa Wanje. Angine he Kinanda na Jenereta pia nikuichapa tototo yo ngoma. Madzina mangine mabomu ga wira wa Mkonyonyo ni Commander, Mwalimu Kazungu (marehemu), Ninga, Wembe wa Ruwa, Kivomola, Makosa na Nyororo wa Konde—ariyekala ndiye ngoi haho dzuzi na usiku furihopatana na Masitori kutsinzani mdzini kwa Gudu Bamba (February 11, 2017).
Masitori wa Wanje anaishi Shariani Majengo Masha vivi, ambako ndo vipandeni kwakwe. Anamaono gakuanzisha kituo kindokala na maira gosi ga kigiriama na viya zha kunyesa historia ya kapindi ya Agiriama here luthuwa, mboko, lwalwa na vingine (cultural center) ili kuvuhira atalii, kusudhi asanii mafaidhike kiipato.
Comments
Post a Comment